Wojna Izraela z Hamasem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wojna Izraela z Hamasem
konflikt izraelsko-palestyński
Ilustracja

     Strefa Gazy pod kontrolą palestyńską.

     Ewakuowane tereny Izraela.

     Część Strefy Gazy zajęta przez Izrael.

     Obszar Strefy Gazy, którego mieszkańcy zostali wezwani przez Izrael do ewakuacji.

     Maksymalny zasięg palestyńskich postępów na terenie Izraela.

Czas

od 7 października 2023

Terytorium

Izrael i Palestyna (Strefa Gazy)

Przyczyna

atak Hamasu, następnie wypowiedzenie wojny przez Izrael

Wynik

trwa

Strony konfliktu
 Hamas
Palestyński Islamski Dżihad
LFWP[1]
DFWP[2]
Ludowe Komitety Oporu[3]
Brygady Męczenników Al-Aksa
LFWP–GD[potrzebny przypis]
Grupy niepalestyńskie:
Hezbollah[4]
Ruch Huti[5] 		 Izrael
Dowódcy
Hamas Isma’il Hanijja
Hamas Jahja Sinwar(inne języki)
Hamas Mohammed Deif(inne języki)
Hamas Abu Obaida(inne języki)
Hamas Murad Abu Murad(inne języki) †
Hamas Billal Al Kedra(inne języki) †
Zijad al-Nachalla(inne języki)
Abu Hamza(inne języki)
Abu Samud †[6]
Hasan Nasr Allah
Abdul Malik al-Huti(inne języki) 		Izrael Binjamin Netanjahu
Izrael Beni Ganc
Izrael Jo’aw Galant
Izrael Herci Halewi
Izrael Jaron Finkelman(inne języki)
Izrael Tomer Bar(inne języki)
Izrael Ronen Bar(inne języki)
Siły
40 000 bojowników[7]:
Hamas Brygady al-Kassam(inne języki)
Hamas Nuchba(inne języki)
Brygady al-Kuds(inne języki)[8]
Brygady Abu Alego Mustafy(inne języki)[6]
Brygady Oporu Narodowego(inne języki)[2]
Brygady Oporu Libańskiego(inne języki)[9] 		100 000 żołnierzy[10]:
Siły Obronne Izraela
Policja Izraela
Szin Bet
uzbrojeni izraelscy cywile[11][12]
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews

Wojna Izraela z Hamasem[13][14], wojna sukkotowa[15][16], wcześniej atak Hamasu na Izrael[17] – wojna pomiędzy Izraelem a palestyńskim ugrupowaniem Hamas, kontrolującym Strefę Gazy, rozpoczęta militarnym atakiem członków zbrojnego skrzydła Hamasu na terytorium Izraela, przeprowadzonym 7 października 2023 roku, dzień po 50. rocznicy wybuchu wojny Jom Kipur i zakończeniu święta Sukkot[18]. Hamas nadał swojej operacji kryptonim „Burza Al-Aksa” (arab. ‏عملية طوفان الأقصى‎, trb. ʿamaliyyat ṭūfān al-ʾAqṣā). W odpowiedzi na palestyński atak, izraelskie wojsko rozpoczęło operację „Żelazne Miecze” (hebr. מבצע חרבות ברזל, trb. Mivtsá charavót barzél), polegającą na nalotach na cele wojskowe, cywilne i placówki humanitarne[19][20] w Strefie Gazy i, w początkowym okresie wojny, walce z bojownikami Hamasu na południu Izraela. Pod koniec października 2023 roku Siły Obronne Izraela rozpoczęły lądową operację wojskową w Strefie Gazy(inne języki). Zarówno działania Hamasu, jak i izraelskiego wojska spowodowały śmierć setek ludzi po obu stronach konfliktu[21][22].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Atak Hamasu na Izrael[edytuj | edytuj kod]

Skutki ostrzałów rakietowych na terenie Izraela i Strefy Gazy na zdjęciu satelitarnym wykonanym 7 października 2023 roku
Posterunek policji w Sederot, zniszczony wskutek palestyńskiego ostrzału rakietowego 8 października 2023 roku

7 października 2023 roku w sobotę około 6:30 IDT(inne języki) (5:30 w Polsce) nad obszarem Izraela przeleciały rakiety, a na terenie Tel Awiwu rozległy się syreny alarmowe[23][24]. Następnie, jak podały Siły Obronne Izraela, bojownicy Hamasu – radykalnego palestyńskiego i muzułmańskiego ugrupowania od 2007 roku kontrolującego Strefę Gazy, przedostali się na terytorium Izraela drogą lądową (według źródeł dziennika „Ha-Arec” forsując barierę na granicy Strefy Gazy z Izraelem w 29 miejscach), morską i powietrzną (wykorzystując do tego celu paralotnie)[23][24][25][26]. Według Sił Obronnych Izraela bojownicy Hamasu, zanim wkroczyli na terytorium Izraela, wystrzelili w kierunku tego państwa około 2200 rakiet, Hamas zaś podał liczbę 5000 rakiet[24][27]. Ostrzał rakietowy Hamasu był wymierzony w południowy i środkowy Izrael, w tym Tel Awiw i inne obszary metropolitalne[28]. Atak ugrupowania nastąpił po eskalacji konfliktu izraelsko-palestyńskiego; do czasu ataku Hamasu w 2023 roku w wyniku starć izraelsko-palestyńskich zginęło co najmniej 247 Palestyńczyków i 32 Żydów[29]. Mohammed Deif(inne języki), najwyższy dowódca brygad al-Kassam(inne języki), zbrojnego skrzydła Hamasu, nazwał wymierzone w Izrael zbrojne działania operacją „Burza Al-Aksa” i powiedział, że atak na Państwo Izrael był odpowiedzią na izraelskie ataki na kobiety, profanację meczetu Al-Aksa w Jerozolimie i trwające oblężenie Strefy Gazy[24][30][27][31]. Według doniesień agencji prasowej Reuters Deif był architektem ataku i planował go od 2021 roku po tym, jak wiosną do meczetu Al-Aksa wkroczyły izraelskie siły bezpieczeństwa, co wywołało 11-dniowy konflikt Izraela z Hamasem(inne języki) i spotkało się z oburzeniem w świecie islamu[32]. Hamas oświadczył też, że wziął do niewoli pewną liczbę izraelskich żołnierzy, publikując na swoich kontach w mediach społecznościowych filmy pokazujące rzekomo schwytanych żołnierzy. Materiały wideo, geolokalizowane i uwierzytelnione przez CNN, sugerowały, że co najmniej jeden izraelski żołnierz został wzięty do niewoli przez ugrupowanie. Jak w wywiadzie dla mediów powiedział rzecznik Sił Obronnych Izraela, kontradmirał Dani’el Hagari(inne języki), Hamas wziął zakładników i jeńców wojennych, były także przypadki śmiertelne wśród izraelskich żołnierzy[24]. Ataki Hamasu dotknęły wiele miejsc[33]. Eksplozje związane z ostrzałem rakietowym prowadzonym przez Hamas zostały odnotowane m.in. w Gederze, Aszkelonie i Netiwocie, a udostępniane w mediach społecznościowych filmy pokazywały strzelaniny urządzane przez bojowników Hamasu w różnych izraelskich miastach i wsiach, w tym w Aszkelonie, Ofakim i znajdującym się zaledwie 1,6 km od Strefy Gazy Sederot, w którym ponadto zajęli posterunek policji zabijając około 30 cywilów oraz oficerów policji[34][23][35][36][37]. W sumie bojownicy Hamasu wtargnęli aż do 22 miejsc na terenie Izraela, w tym do miast i innych jednostek osadniczych położonych do 24 kilometrów od granicy Strefy Gazy[38]. Dodatkowo, jak podały izraelskie władze, Hamas wziął także około 150 zakładników, w tym obcokrajowców[35]. Jednym z pierwszych miejsc zaatakowanych przez bojowników Hamasu był dwudniowy festiwal muzyki elektronicznej Supernova, zorganizowany na pustyni Negew niedaleko kibucu Re’im, leżącego około 3 km od granicy Izraela ze Strefą Gazy[33][39]. Bojownicy dokonali masakry na uczestnikach festiwalu(inne języki), w której, według izraelskich mediów, życie straciło co najmniej 260 osób[33][39]. Innymi miejscami zaatakowanymi przez Hamas były m.in. kibuce Be’eri, gdzie życie straciło ponad 130 osób i Nir Oz, w którym bojownicy zamordowali kilkadziesiąt osób – przy pomocy broni palnej oraz podpalając niektóre domy z uwięzionymi w środku mieszkańcami[40][41]. W godzinach popołudniowych trwały też walki bojowników Hamasu z izraelskimi żołnierzami m.in. na przejściach granicznych i wokół baz wojskowych, ponadto, jak poinformował dziennik „The Jerusalem Post”, bojownicy przeniknęli do jednej z baz na południu Izraela, a kontakt z żołnierzami, którzy byli na miejscu, się urwał[23]. W sieci pojawiły się materiały filmowe dowodzące przejęcia przez Hamas izraelskiej bazy wojskowej w kibucu Nachal Oz. W bazie tej, a także w innych miejscach przy granicy ze Strefą Gazy bojownicy zdobyli liczne pojazdy wojskowe, w tym co najmniej jeden czołg Merkawa Mk 4 i bojowy wóz piechoty Namer, a ponadto pewną liczbę transporterów opancerzonych Achzarit i M113 oraz wojskowych samochodów terenowych Humvee[42]. W pewnym momencie Hamas wezwał także do przyłączenia się do ataku zbrojne ugrupowania w Libanie. Wkrótce potem organizacja Palestyński Islamski Dżihad przekazała, że przyłączyła się do ataku na Izrael[23].

Wypowiedzenie Hamasowi wojny przez Izrael[edytuj | edytuj kod]

Wydarzenia przed operacją lądową w Strefie Gazy[edytuj | edytuj kod]

Wybuchy podczas nalotu izraelskiego lotnictwa na Strefę Gazy 9 października 2023 roku
Zniszczenia w Strefie Gazy spowodowane działaniami Sił Obronnych Izraela 10 października 2023 roku
Zniszczenia w Strefie Gazy spowodowane działaniami Sił Obronnych Izraela 17 października 2023 roku

Pięć godzin od rozpoczęcia ataku Hamasu premier Izraela Binjamin Netanjahu wygłosił pierwsze publiczne oświadczenie, w którym stwierdził, że Izrael jest w stanie wojny i ją wygra[23]. Izraelski minister obrony Jo’aw Galant dodał z kolei, że Hamas popełnił „poważny błąd”, przeprowadzając niespodziewany atak rakietowy na Izrael i wydał polecenie o mobilizacji rezerwistów[43][23]. Wkrótce potem Siły Powietrzne Izraela uderzyły w 17 obiektów wojskowych i cztery centra dowodzenia Hamasu w Strefie Gazy[23]. Naloty te były częścią operacji „Żelazne Miecze” rozpoczętej przez Siły Obronne Izraela w odpowiedzi na atak Hamasu[23][43]. Izraelskie wojsko podjęło także walkę z bojownikami Hamasu w różnych miejscach na południu Izraela w pobliżu granicy ze Strefą Gazy, w tym w mieście Sederot i kibucach Kefar Azza, Sufa, Nachal Oz, Magen oraz Be’eri, a także w bazie wojskowej Re’im[43].

W oświadczeniu wygłoszonym w niedzielę 8 października Hamas stwierdził, że jego bojownicy są nadal obecni w miastach południowego Izraela i że ugrupowanie wspiera ich ogniem rakietowym w miastach, kibucach i moszawach Ofakim, Sederot, Jad Mordechaj, Kefar Azza, Be’eri, Jated oraz Kissufim[24]. Przed świtem tego dnia Hamas wystrzelił wiele rakiet w stronę Izraela, a jedna z nich uderzyła w szpital Barzilai Medical Center w Aszkelonie powodując uszkodzenia budynku, jednak nie było żadnych doniesień o ofiarach[38]. Wczesnym rankiem, zgodnie z doniesieniami izraelskich mediów, izraelskie władze odzyskały kontrolę nad posterunkiem policji w Sederot(inne języki) zabijając w trakcie tej operacji 10 bojowników Hamasu[37]. Tego samego dnia izraelski rząd zdecydował o formalnym wypowiedzeniu wojny Hamasowi[44]. Rozpoczęto także ewakuację mieszkańców terenów położonych w pobliżu granicy z Gazą[45]. Oprócz tego przedstawiciel izraelskich władz powiedział CNN, że w jego kraju zginęło 350 osób. Siły Obronne Izraela opublikowały także nazwiska 44 żołnierzy, którzy według nich zginęli w atakach Hamasu, a także oświadczyły, że zaatakowały 426 celów w Gazie, w tym 10 wieżowców, które miały być użytkowane przez Hamas. Na północy Izraela wspierane przez Iran i działające w Libanie ugrupowanie Hezbollah wzięło odpowiedzialność za zaatakowanie przy użyciu rakiet i artylerii trzech izraelskich obiektów na obszarze znanym jako Farmy Szeba(inne języki), który Liban uważa za okupowany przez Izrael. Izrael odpowiedział ostrzałem artyleryjskim[24].

W poniedziałek 9 października izraelskie ataki powietrzne uderzyły w gęsto zaludniony obóz uchodźców palestyńskich Muchajjam Dżabalija w Strefie Gazy, a wstępne raporty wskazywały na dużą liczbę ofiar[46]. Tego dnia Izrael ogłosił także rozpoczęcie blokady dostaw żywności, wody, prądu i paliwa do Strefy Gazy oraz, jak podał portal Al-Monitor, zgromadził 100 tysięcy żołnierzy przy granicy ze Strefą Gazy w ramach przygotowań do lądowej ofensywy przeciwko Hamasowi[47][48][10].

10 października Siły Obronne Izraela zaprosiły dziesiątki zagranicznych dziennikarzy do jednego z wyzwolonych miejsc, kibucu Kefar Azza, w którym odkryto liczne przypadki zbrodni Hamasu[49][50]. Gdy do kibucu wtargnęli bojownicy Hamasu, m.in. podpalili kilka domów „aby zmusić ich mieszkańców do ich opuszczenia”[51]. Na terenie Kefar Azza znaleziono zwłoki ponad 100 cywilów, w tym około 40 dzieci, a wiele z nich było pozbawionych głowy[51][49][50]. Po południu Hamas przeprowadził ponadto atak rakietowy na Aszkelon, rozpoczęty po skierowaniu do jego mieszkańców ostrzeżenia, żeby opuścili miasto przed 17:00 czasu lokalnego[52].

11 października w nocy, zgodnie z przekazami źródeł wojskowych, izraelskie samoloty zbombardowały ponad 200 celów w rejonie stolicy Strefy Gazy[53]. W późniejszym czasie Siły Obronne Izraela oświadczyły, że po czterech dniach bitew ulicznych z bojownikami Hamasu „mniej więcej” kontrolują regiony położone przy granicy ze Strefą Gazy[50]. Także tego dnia, po kilku dniach negocjacji, premier Binjamin Netanjahu i przywódca największej partii opozycyjnej Beni Ganc poinformowali, że zgodzili się na utworzenie rządu jedności narodowej(inne języki), mającego funkcjonować przez cały okres wojny Izraela z Hamasem[54][55]. Oprócz Netanjahu i Ganca w jego skład weszli także minister obrony Jo’aw Galant, były szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela, generał Gadi Eizenkot(inne języki) i minister spraw strategicznych Ron Dermer[55].

12 października Kneset ówczesnej kadencji stosunkiem głosów 66 za i 4 przeciw przegłosował dołączenie 5 opozycyjnych deputowanych do rządu Binjamina Netanjahu: 2 członków wojennego rządu jedności narodowej – Beniego Ganca i Gadiego Eizenkota, oraz Gidona Sa’ara, Jechi’ela Moszego Tropera i Jifat Szaszy-Bitton w charakterze ministrów bez teki. Podczas głosowania, przemawiając z mównicy Knesetu Netanjahu nazwał atak Hamasu, w wyniku którego na tamten moment zginęło ponad 1000 obywateli Izraela, a rannych zostało ponad 3000, „najstraszniejszym dniem dla narodu żydowskiego od czasu Holocaustu”, ponadto dodał, że trudno byłoby znaleźć osobę, która nie zostałaby dotknięta „barbarzyństwem” Hamasu[56]. Także tego dnia izraelski minister infrastruktury Jisra’el Kac powiedział, że oblężenie Strefy Gazy nie zostanie zakończone, dopóki wzięci przez Hamas w Izraelu zakładnicy nie wrócą do domu[57].

13 października przed południem Hamas w krótkim oświadczeniu stwierdził, że wystrzelił 150 rakiet na Aszkelon[58]. Później Siły Obronne Izraela wydały rozkaz mieszkańcom miasta Gaza (położonego na północy Strefy Gazy i będącego jej stolicą), by w ciągu 24 godzin ewakuowali się na południe Strefy Gazy[59][60]. Wojsko poinformowało, że będzie „kontynuować znaczące operacje” w mieście, ponadto ostrzegło również, by Palestyńczycy nie zbliżali się w okolice bariery na granicy Izraela ze Strefą Gazy i uprzedziło, że będą mogli wrócić na północ dopiero po ogłoszeniu przez armię pozwolenia[59][60]. W reakcji na decyzję izraelskiej armii Hamas nakazał cywilom zignorowanie izraelskich komunikatów i pozostanie w domach[59]. Pomimo rozkazu ewakuacji na południe strefy Gazy Izrael dopuścił się tam bombardowań.[61]

14 października Siły Obronne Izraela ogłosiły, że podczas nocnego nalotu na Strefę Gazy zabiły Murada Abu Murada(inne języki), dowódcę odpowiedzialnego za operacje powietrzne Hamasu[62]. Oprócz tego w rejonie Aszkelonu i Tel Awiwu zawyły syreny alarmowe w związku z wystrzeleniem przez Hamas w ten obszar dużej liczby rakiet[63].

15 października Siły Obronne Izraela poinformowały w serwisie Twitter (X), że zabiły Billala Al Kedrę(inne języki), dowódcę Hamasu, który 7 października kierował atakami na kibuce Nirim i Nir Oz. Al Kedra miał zginąć w nalocie będącym wynikiem działań wywiadowczych służby bezpieczeństwa wewnętrznego Szin Bet i wywiadu wojskowego, Amanu[64]. Tego dnia izraelskie wojsko podało także, że odpowiedziało ogniem na dokonany z terytorium Libanu przez Hezbollah ostrzał przygranicznego moszawu Szetula[65].

16 października w sieci ukazał się 10-minutowy materiał wideo, w którym Abu Obaida(inne języki), rzecznik brygad al-Kassam(inne języki), zbrojnego skrzydła Hamasu, ogłosił, że grupa jest gotowa uwolnić nieizraelskich zakładników, jeśli tylko będzie możliwe zagwarantowanie im bezpieczeństwa w obliczu trwających izraelskich nalotów na Strefę Gazy. Obaida powiedział także, że chociaż nie może podać dokładnej liczby osób schwytanych podczas ataku z 7 października, to oszacował, że łączna ich liczba wynosi „od 200 do 250 lub więcej”, a ponadto dodał, że Hamas „traktuje zakładników zgodnie z nakazami nauk jego religii. Opieka nad nimi jest wymagana ze względów moralnych i humanitarnych. Jedzą to, co my jemy, piją to, co my pijemy i żyją w takich samych warunkach, jak wszyscy mieszkańcy Gazy.”[66]. Tego dnia Siły Obronne Izraela i resort obrony tego państwa poinformowały także, że ze względu na zagrożenie ostrzałami dokonywanymi przez Hezbollah z terytorium Libanu planują ewakuację mieszkańców 28 miejscowości położonych w odległości 2 km od granicy izraelsko-libańskiej[65].

17 października władze Strefy Gazy poinformowały, że doszło do ataku na szpital Al-Ahli Arab(inne języki), w którym zginęło około 500 osób[67][68]. Minister zdrowia Strefy Gazy oświadczył, że szpital padł ofiarą izraelskiego nalotu, podczas gdy Siły Obronne Izraela o atak obwiniły współpracującą z Hamasem organizację Palestyński Islamski Dżihad twierdząc, że organizacja ta podjęła nieudaną próbę ataku na Izrael, w wyniku której jedna z wystrzelonych przez nią rakiet omyłkowo spadła na szpital – na poparcie tej tezy 18 października wojsko przedstawiło przechwyconą rozmowę między przedstawicielami Hamasu twierdzącymi, że eksplozję w szpitalu spowodował chybiony pocisk Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu[69][67][70]. Tego samego dnia po południu szef agencji ONZ do spraw uchodźców palestyńskich (UNRWA) przekazał, że co najmniej sześć osób zginęło a dziesiątki zostały ranne wskutek izraelskiego nalotu na prowadzoną przez UNRWA i służącą jako schronienie szkołę w obozie uchodźców palestyńskich Muchajjam al-Maghazi w centralnej części Strefy Gazy[71].

19 października Izraelczycy ostrzelali i częściowo zniszczyli starożytną cerkiew św. Porfiriusza(inne języki)[72] w mieście Gaza, służącą za schronienie dla przesiedlonej ludności Strefy Gazy[73][74][75]. Władze w Gazie na drugi dzień poinformowały, że w ataku śmierć poniosło przynajmniej 16 palestyńskich chrześcijan[74].

20 października Abu Obaida, rzecznik brygad al-Kassam, poinformował, że Hamas uwolnił dwie pochodzące ze Stanów Zjednoczonych zakładniczki – 18-letnią Natalie Raanan i jej matkę Judith[76].

22 października izraelskie wojsko dokonało ataku powietrznego na meczet Al-Ansar w obozie uchodźców palestyńskich Muchajjam Dżanin, położonym na Zachodnim Brzegu. Palestyńskie władze poinformowały później, że w ataku zginęły co najmniej dwie osoby, a trzy inne zostały ranne, zaś przedstawiciele armii izraelskiej podali, że atak spowodował śmierć kilku członków Hamasu i Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu, którzy wykorzystywali budynek meczetu jako centrum dowodzenia[77].

23 października Hamas uwolnił dwie pierwsze izraelskie zakładniczki, 79-letnią Nurit Cooper i 85-letnią Yocheved Lifshitz. Rzecznik Abu Obaida powiedział, że uwolnienie nastąpiło w następstwie mediacji ze strony Kataru i Egiptu „ze względów humanitarnych i zdrowotnych”[78]. W kolejnym dniu na konferencji prasowej Lifshitz powiedziała, że bojownicy Hamasu umieścili ją w „pajęczynie” tuneli w Gazie, a także, że po początkowej przemocy tuż po porwaniu okazywali jej „troskę” i „łagodność”[79][80].

W nocy z 25 na 26 października Siły Obronne Izraela dokonały krótkotrwałego najazdu na północną część terytorium Strefy Gazy przy użyciu czołgów. W późniejszym komunikacie w serwisie Twitter (X) izraelska armia podała, że akcja była kolejnym etapem przygotowań do większej operacji oraz że „czołgi i piechota uderzyły w liczne komórki terrorystyczne, infrastrukturę oraz stanowiska wyrzutni pocisków przeciwpancernych. Żołnierze opuścili już ten obszar i powrócili na terytorium Izraela.”[81].

27 października w następstwie silnych izraelskich bombardowań doszło do niemal całkowitego odcięcia Strefy Gazy od dostępu do internetu i telefonii komórkowej[82].

Operacja lądowa w Strefie Gazy[edytuj | edytuj kod]

Żołnierze Sił Obronnych Izraela podczas przygotowań do operacji lądowej w Strefie Gazy 29 października 2023 roku
Jednostki Sił Obronnych Izraela podczas operacji lądowej w Strefie Gazy 1 listopada 2023 roku

W sobotę 28 października Siły Obronne Izraela wysłały czołgi i inne formacje lądowe do Strefy Gazy, kontynuując jednocześnie intensywne ataki artyleryjskie i bombardowania z powietrza, według przedstawicieli armii wymierzone głównie w podziemnie tunele Hamasu i inną infrastrukturę[83][84]. Do mediów nie trafiło zbyt wiele szczegółów na temat izraelskiego lądowego ataku wojskowego na Strefę Gazy(inne języki), jednak filmy opublikowane przez izraelską armię i geolokalizowane przez dziennik „The Times” wskazywały co najmniej trzy różne miejsca, w których wojska izraelskie przekroczyły granicę z północną częścią Strefy Gazy w ciągu ostatnich kilku dni[85]. 28 października armia podała także, że w wyniku nocnych uderzeń trafionych zostało około 150 celów Hamasu, które znajdowały się w tunelach. W atakach tych miał także zginąć Abu Rukbeh, dowódca sił powietrznych i morskich Hamasu[86]. W odpowiedzi Hamas wystrzelił serię rakiet w kierunku Tel Awiwu i innych miast w środkowym Izraelu, jednak większość została przechwycona przez izraelski system obrony powietrznej Żelazna Kopuła[84]. Izraelski minister obrony Joaw Galant działania armii określił jako wejście przez Izrael w „nową fazę wojny” przeciwko Hamasowi w Gazie[83]. Zgodnie z informacjami dziennika „The Jerusalem Post” rano Hamas poinformował, że jego siły napotkały wojska izraelskie w północnej Gazie i że są gotowe przeciwstawić się ofensywie lądowej Izraela. Według doniesień strony palestyńskiej między miastem Bajt Hanun a obozem uchodźców palestyńskich Muchajjam al-Burajdż toczyły się walki pomiędzy żołnierzami Sił Obronnych Izraela i bojownikami Hamasu[86]. Ali Baraka, jeden z przywódców Hamasu, wydał oświadczenie, w którym stwierdził, że Izrael poniósł ciężkie straty w wyniku ataku na Gazę[87].

30 października w mediach znalazły się zdjęcia, filmy i obrazy satelitarne pokazujące linie pojazdów opancerzonych zbliżających się od północnej granicy Strefy Gazy z co najmniej trzech stron i zajmujących pozycje w pobliżu głównej drogi dalej na południe. Wśród ograniczonych szczegółów podanych przez Izrael od czasu rozpoczęcia działań lądowych znalazła się wypowiedź izraelskiego urzędnika, który działania te określił jako „rozszerzoną operację naziemną”. Zdjęcia zweryfikowane przez „The Times” wskazywały, że duże grupy czołgów i innych pojazdów opancerzonych przedostawały się w głąb Strefy Gazy, podczas gdy izraelska armia kontynuowała ataki z powietrza na pobliskie budynki[85].

31 października doszło do ataku lotniczego(inne języki) na obóz uchodźców palestyńskich Muchajjam Dżabalija w północnej części Strefy Gazy, który spowodował duże zniszczenia i w którym lokalne władze potwierdziły ponad 50 ofiar śmiertelnych oraz 250 rannych[88][89]. Siły Obronne Izraela potwierdziły, że ich myśliwce zaatakowały obóz w celu wyeliminowania mającego przebywać na jego terenie Ibrahima Biariego, opisanego jako jednego z dowódców Hamasu odpowiedzialnych za atak z 7 października[89]. Zgodnie z późniejszym oświadczeniem służby prasowej armii izraelskiej, cytowanej przez portal Jerusalem Post, Ibrahim Biari zginął w ataku, natomiast rzecznik Hamasu Hazem Qassem stanowczo zaprzeczył obecności jednego przywódców w obozie[88][89]. Przedstawiciele izraelskiego wojska twierdzili także, że oprócz Biariego w mieście Dżabalija zlikwidowano 50 innych bojowników Hamasu, a oddziały izraelskie przejęły tam kontrolę nad „twierdzą Hamasu”[88]. Hamas z kolei w swoim komunikacie dodał, że atak spowodował śmierć siedmiu zakładników, w tym trzech cudzoziemców[90]. Riyad Mansour, stały obserwator Palestyny przy ONZ stwierdził, że izraelski atak na obóz w Dżabaliji był przestępstwem i wezwał Międzynarodowy Trybunał Karny do podjęcia działań w tej sprawie[91].

1 listopada miał miejsce incydent w obozie w Dżabaliji, który, według komunikatu powiązanego z Hamasem ministerstwa zdrowia Strefy Gazy, był kolejnym atakiem Sił Obronnych Izraela i w którym zginąć miało kilkadziesiąt osób[90]. Internetowa gazeta „The Times of Israel” podała, powołując się na informacje pochodzące od izraelskiej armii, że nie doszło do drugiego ataku Dżabaliję, a zniszczenia i straty spowodowane były zawaleniem się budynku, którego fundamenty osłabiło przeprowadzone poprzedniego dnia zbombardowanie podziemnych tuneli[92]. Także tego dnia izraelski generał Icik Kohen, cytowany przez „The Times of Israel”, oświadczył że izraelscy żołnierze są „u bram miasta Gaza”, by „ostatecznie skończyć z Hamasem”, ponadto działający w Jemenie ruch Huti oficjalnie włączył się w wojnę Izraela z Hamasem po tym, jak wojskowy rzecznik ruchu Jahja Sari powiedział w telewizyjnym oświadczeniu, że jego ugrupowanie wystrzeliło w stronę Izraela „dużą liczbę” rakiet balistycznych i dronów oraz że będzie więcej takich ataków, „aby pomóc Palestyńczykom w zwycięstwie”[92][93]. Oprócz tego pierwsza grupa cywilów ewakuowanych ze Strefy Gazy przedostała się do Egiptu przez przejście graniczne w Rafah na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Egiptem, Izraelem i Hamasem za pośrednictwem Kataru. Porozumienie zakładało, że pewna liczba cudzoziemców i osób ciężko rannych będzie mogła opuścić oblężone terytorium Strefy Gazy[94].

2 listopada wojska izraelskie kontynuowały natarcie lądowe na ośrodki miejskie w północnej części Strefy Gazy, przede wszystkim w kierunku miasta Gaza, największego skupiska ludności enklawy, jednak w walce o miasto napotkały ostry opór ze strony bojowników zarówno Hamasu jak i Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu, którzy podjęli z Izraelczykami walkę w stylu partyzanckim z wykorzystaniem tuneli[95][96]. Jak jednak na konferencji prasowej powiedział szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela Herci Halewi izraelscy żołnierze „otoczyli” miasto Gaza „z wielu różnych punktów widzenia”(inne języki)[95].

3 listopada Ministerstwo Zdrowia Strefy Gazy podało, że w izraelskim nalocie na karetkę pogotowia używaną do ewakuacji rannych z oblężonej północnej części Strefy Gazy zginęło 15 osób, a 60 innych zostało rannych. Izraelskie wojsko oświadczyło, że zidentyfikowało i uderzyło w karetkę „używaną przez komórkę terrorystyczną Hamasu”. Stwierdzono również, że bojownicy Hamasu zginęli w ataku, a także oskarżono Hamas o transportowanie bojowników i broni karetkami[97].

6 listopada rzecznik Sił Obronnych Izraela, kontradmirał Dani’el Hagari(inne języki) powiedział, że izraelska armia dotarła do wybrzeża, a co za tym idzie, całkowicie okrążyła miasto Gaza i podzieliła Strefę Gazy na dwie części. Hagari dodał także, że izraelscy żołnierze będą pozwalać cywilom na przemieszczanie się z północy na południe, a także oskarżył Hamas o wykorzystywanie szpitali do celów militarnych popierając to przykładami odkrytych pod szpitalami w północnej Gazie i w ich sąsiedztwie sieci tuneli, centrów dowodzenia oraz wyrzutni rakiet Hamasu[98].

7 listopada Ministerstwo Zdrowia Strefy Gazy podało, że liczba ofiar izraelskich ataków na Strefę Gazy przekroczyła 10 000[99].

11 listopada siły izraelskie ponownie zbombardowały szpital Al-Shifa w Gazie, tym razem celując w oddział intensywnej terapii (OIOM), raniąc kilku pracowników na służbie i narażając niektóre małe dzieci na ryzyko śmierci z powodu braku tlenu po przerwie w dostawie prądu. Siły izraelskie zbombardowały oddział intensywnej terapii, a szpital jest intensywnie atakowany – brytyjska organizacja pozarządowa Medical Aid opublikowała oświadczenie wydane przez dr Marwana Abu Sadę, ordynatora oddziału chirurgii szpitala Al-Shifa w Gazie, w mediach społecznościowych na X. Doktor Sada zgłosił kilka obrażeń u pracowników dyżurujących na OIOM-ie i w szpitalu Al-Shifa. Personel przemieszczający się między budynkami został postrzelony i ciężko ranny. Ci, którzy próbowali uciec, znaleźli się pod ostrzałem i obecnie są martwi lub ranni na ulicach, ponieważ ratunek jest niemożliwy. Dodał również, że przy zamkniętej kostnicy piętrzą się setki ciał, których nie można pochować. „Nie było prądu, personel musi ręcznie wentylować pacjentów, a dzieci na oddziałach noworodkowych zaczynają umierać z powodu braku tlenu” – dodała dr Sada. „Wojna Izraela ze szpitalami musi się zakończyć” – podkreślił[100].

14 listopada Siły Obronne Izraela poinformowały, że przejęły szereg budynków administracyjnych Hamasu w stolicy Strefy Gazy, w tym siedzibę rządu Hamasu, lokalny parlament i kwaterę główną policji[101][102]. Wojsko izraelskie stwierdziło również, że zajęło „dom gubernatora”, w którym mieściły się biura zbrojnego skrzydła Hamasu, policji i bojowej jednostki wywiadowczej oraz inne obiekty wykorzystywane w przygotowaniach do ataku z 7 października, budynek wydziału inżynierii Islamskiego Uniwersytetu Gazy, który miał służyć jako „instytut produkcji i rozwoju broni”, a także kompleks szkoleniowy Hamasu, pokoje przesłuchań oraz ośrodki zatrzymań[101].

Reakcje międzynarodowe[edytuj | edytuj kod]

Polityczne[edytuj | edytuj kod]

Głosowanie (odbyło się 27.10.2023 roku) nad rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ nakazującą humanitarne zawieszenie broni między obydwoma stronami konfliktu.
  •  Boliwia – 31 października 2023 roku María Nela Prada, minister w administracji prezydenta Boliwii Luisa Arce ogłosiła na konferencji prasowej, że boliwijski rząd całkowicie zerwał stosunki dyplomatyczne z Izraelem motywując tę decyzję rzekomymi zbrodniami wojennymi i łamaniem praw człowieka przez Izrael w Strefie Gazy[103].
  •  Chiny – Rząd Chin wezwał obie strony do „powściągliwości” i rozpoczęcia rozmów pokojowych, zaś minister spraw zagranicznych Chin wydał oświadczenie potępiające brak humanitaryzmu obu stron konfliktu[104].
  •  Czechy – Petr Pavel, prezydent Czech, powiedział, że Czechy wzywają do obcięcia unijnego dofinansowywania Palestyny i popierają działania obronne Izraela[105].
  •  Egipt – Po ataku Hamasu na Izrael Egipt zamknął swoje granice i odmówił przyjęcia uchodźców z przygranicznej Strefy Gazy[106]. Egipt wystosował też apel o zaprzestanie izraelskich ataków na Rafah[107]. 1 listopada Egipt przyjął pierwszą grupę cywilów ewakuowanych ze Strefy Gazy przez przejście graniczne w Rafah na mocy porozumienia zawartego z Izraelem i Hamasem za pośrednictwem Kataru. Porozumienie zakładało, że pewna liczba cudzoziemców i osób ciężko rannych będzie mogła przedostać się do Egiptu z oblężonego przez Izrael terytorium Strefy Gazy[94].
  •  Francja – Po ataku Hamasu na Izrael we Francji wzrosła gwałtownie liczba aktów antysemickich, a rząd Francji wyraził sprzeciw decyzji Komisji Europejskiej mówiącej o wstrzymaniu dofinansowywania Palestyny[108][109].
  •  Indie – Narendra Modi, premier Indii, wyraził zaskoczenie atakami terrorystycznymi na Izrael. 13 października odbył też rozmowę telefoniczną z premierem Binjaminem Netanjahu, w której wyraził solidarność z Izraelem[104].
  •  Indonezja – Joko Widodo, prezydent Indonezji, wezwał 10 października do rozwiązania konfliktu zgodnie z wytycznymi ONZ oraz wezwał do zakończenia konfliktu, wskazując na jego negatywne konsekwencje humanitarne[110][111].
  •  Iran – Według amerykańskiego wywiadu przywódcy Iranu byli zaskoczeni wybuchem konfliktu. Część publicystów[kto?] wskazuje jednak, iż odpowiedzialność za wybuch konfliktu ponosi Iran[112][113].
  •  Japonia – Waleed Siam, palestyński dyplomata, 13 października wezwał Japonię do kontynuacji humanitarnego wspierania Palestyny. Tego samego dnia Yoko Kamikawa, minister spraw zagranicznych Japonii, potępiła agresję Hamasu[114][115].
  •  Kolumbia – 31 października prezydent Kolumbii Gustavo Petro poinformował za pośrednictwem serwisu Twitter (X), że zdecydował o odwołaniu kolumbijskiego ambasadora w Izraelu, dodając że „skoro Izrael nie powstrzymuje masakry narodu palestyńskiego, nie możemy tam pozostać”[116].
  •  Litwa – Po wybuchu konfliktu parlament litewski zdecydował się na potępienie agresji Hamasu, a minister spraw zagranicznych Litwy poparł wysiłki Izraela mające na celu odparcie ataku Hamasu[117].
  •  Malezja – Malezja poparła oficjalnie apel Egiptu o zaprzestanie ataków izraelskich na Rafah[107][111].
  •  Niemcy – Niemcy zaoferowały wsparcie wojskowe Izraelowi, a Boris Pistorius, minister obrony Niemiec, zgodził się na wsparcie Izraela niewielką ilością amunicji i dronów. Kanclerz Olaf Scholz podkreślił zaś odpowiedzialność Niemiec za bezpieczeństwo Izraela[118].
  •  ONZ – Organizacja skrytykowała zalecenia Izraela do mieszkańców Strefy Gazy, by ci się ewakuowali, wskazując iż ewakuacja 1,1 miliona ludzi w tak krótkim czasie jest niemożliwa[119]. 27 października Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję wzywającą do natychmiastowego i trwałego rozejmu humanitarnego prowadzącego do zaprzestania działań wojennych między Izraelem a Hamasem, zażądając jednocześnie niezakłóconego dostarczania niezbędnej pomocy ludności cywilnej w całej Strefie Gazy, w ramach kontynuowania nadzwyczajnej sesji organu poświęconej sytuacji na Bliskim Wschodzie. Zgromadzeniu nie udało się przy tym jednoznacznie odrzucić i potępić ataku Hamasu na Izrael z 7 października[120]. Rezolucję przyjęto przy 120 głosach za, 14 przeciw (m.in. Stanów Zjednoczonych, Czech i Austrii) i 45 wstrzymujących się (m.in. Polski, Finlandii i Japonii)[120][121].
  •  Polska – Od razu po wybuchu konfliktu Ministerstwo Spraw Zagranicznych w wydanym przez siebie komunikacie odradzało loty do Izraela[122]. Następnie Polska rozpoczęła ewakuację swoich obywateli z Izraela, która zakończyła się 14 października[123]. W rozmowie z prezydentem Izraela Jicchakiem Herzogiem prezydent RP Andrzej Duda przekazał mu kondolencje i zaoferował pomoc humanitarną[124]. Wizytę w Izraelu złożył poseł Paweł Kowal i posłanka Anna Maria Żukowska[125][126].
  •  Rosja – Wasilij Nebenzia, przedstawiciel Rosji w ONZ wezwał do wstrzymania walk oraz stwierdził iż Rada Bezpieczeństwa ONZ powinna zająć się kwestią Palestyny[127]. Prezydent Rosji Władimir Putin stwierdził w swoim przemówieniu, że odpowiedzialność za ten konflikt ponoszą USA[128].
  •  Stany Zjednoczone – Antony Blinken, sekretarz stanu, złożył po wybuchu konfliktu wizytę w Izraelu. Później zaś USA wysłało lotniskowce na wschodnią część Morza Śródziemnego[129][130].
  •  Unia Europejska – Komisja Europejska na wieść o wybuchu konfliktu zadecydowała o wstrzymaniu dofinansowywania Palestyny. Ursula von der Leyen i Roberta Metsola, przewodniczące KE i Parlamentu Europejskiego, przyleciały do Izraela i wyraziły solidarność z izraelskimi ofiarami konfliktu[109][131].
  •  Wielka Brytania – Ministerstwo Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii poinformowało, iż organizuje loty ewakuacyjne z Izraela dla Brytyjczyków[132].

Społeczne[edytuj | edytuj kod]

Demonstracja propalestyńska w Berlinie w dzielnicy Kreuzberg 21 października 2023 roku
Demonstracja proizraelska w Londynie na placu Parliament Square 15 października 2023 roku

Wojna Izraela z Hamasem na całym świecie spotkała się ze społecznymi reakcjami, mającymi postać publicznych demonstracji zorientowanych na wsparcie zarówno Palestyny, jak i Izraela, a także wyrażających wściekłość, żal z powodu ofiar i sprzeciw wobec przemocy podczas działań wojennych[133][134]. Propalestyńskie demonstracje odbywały się m.in. w Afganistanie (Kabul[135]), Algierii (Algier[136]), Albanii (Tirana[137]), Australii (Canberra[138], Melbourne[139], Sydney[140]), Bangladeszu (Dhaka[133]), Bośni i Hercegowinie (Sarajewo[141]), Brazylii (Brasília[133]), Cyprze (Larnaka[142], Nikozja[143]), Filipinach (Marawi[144], Cotabato[145]), Francji (Paryż[146], Lyon[147], Marsylia[148], Strasburg[148]), Grecji (Ateny[149]), Hiszpanii (Madryt[133], Barcelona[133]), Holandii (Amsterdam[150], Haga[138]), Indiach (Hajdarabad[151], Dżammu i Kaszmir[151], Lucknow[151]), Indonezji (Dżakarta[152], Palu[153]), Iraku (Bagdad[134]), Iranie (Teheran[134]), Irlandii (Dublin[154], Carlow[155], Cork[155], Ennis[155], Galway[155], Limerick[155]), Islandii (Reykjavík[156]), Japonii (Tokio[157]), Jemenie (Sana[138]), Jordanii (Amman[138]), Kanadzie (Ottawa[158], Calgary[158], Edmonton[133], Montreal[158], Toronto[158], Vancouver[133]), Macedonii Północnej (Skopje[159]), Malezji (Kuala Lumpur[134]), Maroku (Rabat[134]), Meksyku (Meksyk[138]), Niemczech (Berlin[160], Duisburg[160], Düsseldorf[161]), Nowej Zelandii (Wellington[162], Auckland[163], Christchurch[162], Hamilton[162], New Plymouth[162], Palmerston North[162], Wanganui[162]), Pakistanie (Islamabad[164], Karaczi[133], Lahaur[164], Peszawar[165]), Polsce (Warszawa[166][167]), Południowej Afryce (Kapsztad[168]), Rumunii (Bukareszt[169]), Sri Lance (Kolombo[138]), Stanach Zjednoczonych (Waszyngton[134], Los Angeles[134], Nowy Jork[134], San Francisco[133]), Szwajcarii (Genewa[138]), Tajlandii (Bangkok[170]), Tunezji (Tunis[134]), Turcji (Ankara[138][134]), Wenezueli (Caracas[138]), Wielkiej Brytanii (Londyn[133][134], Glasgow[134], Sheffield[171]) oraz Włoszech (Rzym[172]). Natomiast proizraelskie demonstracje miały miejsce m.in. w Argentynie (Buenos Aires[134]), Brazylii (Rio de Janeiro[134]), Cyprze (Larnaka[173]), Francji (Paryż[134][174], Lyon[133]), Holandii (Amsterdam[134]), Kolumbii (Bogota[134]), Niemczech (Berlin[175], Frankfurt nad Menem[161]), Polsce (Warszawa[166][176]), Rumunii (Bukareszt[177]), Serbii (Belgrad[134]), Stanach Zjednoczonych (Las Vegas[133], Los Angeles[134], Miami Beach[134], Nowy Jork[134], San Francisco[133]), Urugwaju (Montevideo[178], Punta del Este[179]), Węgrzech (Budapeszt[134]), Wielkiej Brytanii (Londyn[134][180]) i Włoszech (Rzym[133]).

W reakcji na działania Izraela wobec Strefy Gazy na całym świecie pojawiły się także liczne przypadki antysemickich incydentów[181]. Do najpoważniejszych z nich doszło w położonych na Kaukazie Północnym rosyjskich republikach − pod koniec października 2023 roku miały tam miejsce antysemickie zamieszki, w tym szturm na lotnisko w Machaczkale w następstwie wylądowania na nim samolotu lecącego z Tel Awiwu[182][183][181].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Fighters of the Resistance Axis will go down in history: PFLP, Al Mayadeen English, 20 października 2023 [dostęp 2023-10-29] (ang.).
  2. ↑ a b Al-Qassam fighters engage IOF on seven fronts outside Gaza: Statement. web.archive.org, 2023. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  3. ↑ Qassam Brigades announces control of ‘Erez Crossing’. [w:] Palestine [on-line]. en.royanews.tv, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  4. ↑ Israel Army Fires Artillery at Lebanon as Hezbollah Claims Attack. [w:] Arab World [on-line]. english.aawsat.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  5. ↑ Yemen's Houthis enter Mideast fray, hardening spillover fears. reuters.com, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-01]. (ang.).
  6. ↑ a b PFLP senior member assassinated, „Zakim” military site shelled after. Al Mayadeen English, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-29]. (ang.).
  7. ↑ Samia Nakhoul, How Hamas secretly built a ‘mini-army’ to fight Israel, Reuters, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-14].
  8. ↑ Palestinian Al Quds Brigades claim responsibility for attack at Lebanon-Israel border. reuters.com, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
  9. ↑ Naharnet Newsdesk: Two Resistance Brigades members killed by Israeli shelling. naharnet.com, 2023-10-23. [dostęp 2023-11-03]. (ang.).
  10. ↑ a b Grażyna Latos: 100 tys. izraelskich żołnierzy na granicy ze Strefą Gazy. [w:] Świat [on-line]. gazetaprawna.pl, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-12]. (pol.).
  11. ↑ Israel Duro: Heroes of Israel: Armed members of several kibbutzim managed to fight off terrorists. [w:] World [on-line]. voz.us, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-24]. (ang.).
  12. ↑ Renee Ghert-Zand: Young dad of 6 absorbed blast to protect family in attack on Kerem Shalom. timesofisrael.com, 2023-10-18. [dostęp 2023-10-24]. (ang.).
  13. ↑ Wybuch wojny między Izraelem i Hamasem. PISM. [dostęp 2023-10-11].
  14. ↑ Wojna Izraela z Hamasem wstrząśnie rynkami?. forsal.pl. [dostęp 2023-10-11].
  15. ↑ Ruth Margalit, Waking to an Attack from Hamas, „The New Yorker”, 7 października 2023, ISSN 0028-792X [dostęp 2023-10-11] (ang.).
  16. ↑ Juan Carlos Sanz, Sukkot war ends Hamas’s aspirations for pragmatism, EL PAÍS English, 7 października 2023 [dostęp 2023-10-11] (ang.).
  17. ↑ Kamil Nowak: Największy atak na Izrael od lat. Rośnie liczba ofiar. Hamas publikuje nagrania porwanych cywilów. [w:] Bezpieczeństwo [on-line]. forsal.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  18. ↑ Paweł Pokrzywiński: Operacja Hamasu przeciwko Izraelowi. ukladsil.pl, 2023. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  19. ↑ https://www.ohchr.org/en/press-releases/2023/10/gaza-un-experts-decry-bombing-hospitals-and-schools-crimes-against-humanity.
  20. ↑ https://www.amnesty.org/en/latest/news/2023/10/damning-evidence-of-war-crimes-as-israeli-attacks-wipe-out-entire-families-in-gaza/.
  21. ↑ Ewa Karbowicz: Liczba ofiar ataków Hamasu wzrosła do 1200, wśród nich 170 żołnierzy. [w:] Świat [on-line]. gazetaprawna.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  22. ↑ Izrael i Palestyna oskarżone o zbrodnie wojenne. To „odrażające i nieludzkie”. [w:] Świat [on-line]. gazetaprawna.pl, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  23. ↑ a b c d e f g h i Hamas zaatakował Izrael z morza, lądu i powietrza. Walki w miastach, setki rannych i zabici. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  24. ↑ a b c d e f g HADAS GOLD, RICHARD ALLEN GREENE, AMIR TAL, IBRAHIM DAHMAN, ABEER SALMAN, KAREEM KHADDAR AND NADEEN EBRAHIM: Hamas has launched an unprecedented attack against Israel. Here’s what to know. [w:] CNN [on-line]. ksltv.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  25. ↑ Marek Matusiak: Izrael zaatakowany. [w:] Publikacje [on-line]. osw.waw.pl, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  26. ↑ Izrael: „Haarec”: bojownicy Hamasu sforsowali barierę graniczną w 29 miejscach; większość nie została jeszcze uszczelniona. [w:] Rynki zagraniczne [on-line]. wnp.pl, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  27. ↑ a b Grad rakiet wystrzelony ze Strefy Gazy. Bojownicy wkroczyli do Izraela. [w:] Konflikty zbrojne [on-line]. rp.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  28. ↑ Dozens killed, abducted as Israel comes under surprise Hamas attack: Dozens killed, abducted as Israel comes under surprise Hamas attack. [w:] News [on-line]. ynetnews.com, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-23]. (ang.).
  29. ↑ Israel retaliation kills 230 Palestinians after Hamas operation, aljazeera.com [dostęp 2023-10-11] (ang.).
  30. ↑ Ramzy Baroud: The roots and hidden meanings of ‘Al-Aqsa Flood’. arabnews.com, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  31. ↑ Ilja Wołżski: David Sharp, izraelski ekspert wojskowy: tragedia, która się wydarzyła, jest największą porażką izraelskich służb wywiadowczych. [w:] Świat [on-line]. wiadomosci.onet.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  32. ↑ arb: Reuters: Atak Hamasu na Izrael był planowany od 2021 r. Stoi za nim jeden człowiek. [w:] Konflikty zbrojne [on-line]. rp.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-27]. (pol.).
  33. ↑ a b c akr: Przyjechali się bawić, walczyli o życie. „Byli wszędzie, chodzili i strzelali. Wokół umierali ludzie”. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  34. ↑ Dozens killed, abducted as Israel comes under surprise Hamas attack. [w:] News [on-line]. ynetnews.com, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  35. ↑ a b What We Know About Israel’s War With Hamas. channelstv.com, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  36. ↑ Yolande Knell, Raffi Berg and David Gritten: Israel attack: PM says Israel at war after 250 killed in attack from Gaza. [w:] Middle East [on-line]. bbc.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  37. ↑ a b Joanie Margulies: IDF regains control over Sderot police station. [w:] Defense News [on-line]. jpost.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  38. ↑ a b Josef Federman, Issam Adwan: Hamas surprise attack out of Gaza stuns Israel and leaves hundreds dead in fighting, retaliation. [w:] World news [on-line]. apnews.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-17]. (ang.).
  39. ↑ a b Cezary Faber: Rzeź na festiwalu w Izraelu. „Strzelali do nas jak do kaczek”. [w:] Świat [on-line]. rmf24.pl, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  40. ↑ Roni Green Shaulov, Yoav Zitun: Charred remains of mother, son recovered 11 days after Hamas massacre. [w:] News [on-line]. ynetnews.com, 2023-10-18. [dostęp 2023-10-27]. (ang.).
  41. ↑ KGŁ: „Palą nas. Dusimy się”. Przerażająca relacja z Izraela, nie żyje cała rodzina. o2.pl, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-19]. (pol.).
  42. ↑ Marcin Jabłoński: Czołgi, transportery i traktor. Trofea wojenne Hamasu. [w:] Militaria [on-line]. geekweek.interia.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-14]. (pol.).
  43. ↑ a b c Israel launches operation ‘Iron Swords’ after Hamas’ surprise attack. [w:] World News [on-line]. business-standard.com. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  44. ↑ Susannah George, Sarah Dadouch, Claire Parker, Shira Rubin: Israel formally declares war against Hamas as more than 1,000 killed on both sides. washingtonpost.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  45. ↑ Yolande Knell, Rushi Abu Alouf, David Gritten: Israeli forces fight to drive out Hamas militants as death toll passes 600. [w:] Middle East [on-line]. bbc.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  46. ↑ Reports of mass casualties as Israeli air attack hits refugee camp in Gaza. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  47. ↑ Izrael odcina Strefę Gazy. Całkowita blokada dostaw żywności, wody, prądu i paliwa, TVN24, 9 października 2023 [dostęp 2023-10-11] (pol.).
  48. ↑ Israel announces ‘total’ blockade on Gaza. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  49. ↑ a b Lazar Berman: ‘At least 40 babies killed’: Foreign reporters taken to massacre site in Kfar Aza. timesofisrael.com, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  50. ↑ a b c ‘Kfar Aza smells of death’: Inside the Israeli border village where ‘babies were slaughtered’ in Hamas attack. [w:] Middle East [on-line]. independent.co.uk, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  51. ↑ a b Corpses and kids’ bikes, burned homes and death in kibbutz where Hamas butchered 100. timesofisrael.com, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  52. ↑ Hamas launches new rocket attack on Israeli city of Ashkelon. euronews.com, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-17]. (ang.).
  53. ↑ Michał Dobrołowicz, Justyna Lasota-Krawczyk, Karol Żak: Izrael równa z ziemią Strefę Gazy. Rośnie liczba ofiar. [w:] Izrael w stanie wojny [on-line]. rmf24.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (pol.).
  54. ↑ amk: W Izraelu powstanie rząd jedności narodowej. [w:] Konflikty zbrojne [on-line]. rp.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (pol.).
  55. ↑ a b Izrael. Powstaje rząd jedności narodowej, rząd dogadał się z opozycją. [w:] Wiadomości [on-line]. businessinsider.com.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (pol.).
  56. ↑ Carrie Keller-Lynn: Knesset okays war cabinet; PM: Saturday ‘most horrible day for Jews since Holocaust’. timesofisrael.com, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-13]. (ang.).
  57. ↑ Amanda Macias, Ruxandra Iordache: Israel-Hamas war live updates: Israel calls for evacuation of 1.1 million Palestinians in Gaza; at least 27 Americans killed. cnbc.com, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-13]. (ang.).
  58. ↑ Hamas claims 150 rockets fired at Ashkelon. timesofisrael.com, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-17]. (ang.).
  59. ↑ a b c Justyna Lasota-Krawczyk: Izrael wezwał do ewakuacji. Panika i chaos w Strefie Gazy. [w:] Izrael w stanie wojny [on-line]. rmf24.pl, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-14]. (pol.).
  60. ↑ a b tm//mrz: Palestyńczycy nie mają gdzie uciec przed rakietami spadającymi na Strefę Gazy. Egipt odmówił ich przyjęcia. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  61. ↑ Why is Israel attacking south Gaza after telling people to go there?, „Reuters”, 26 października 2023 [dostęp 2023-11-12] (ang.).
  62. ↑ Emanuel Fabian: IDF says head of Hamas’s aerial forces killed in overnight Gaza strike. timesofisrael.com, 2023-10-14. [dostęp 2023-10-17]. (ang.).
  63. ↑ Sirens sound as Hamas fires rocket barrage at Ashkelon and Tel Aviv areas. timesofisrael.com, 2023-10-14. [dostęp 2023-10-17]. (ang.).
  64. ↑ Dawid Szczyrbowski: Dowodził masakrą w kibucach Nir Oz i Nirim. Izrael: Zabiliśmy go. [w:] Wojna w Izraelu [on-line]. wydarzenia.interia.pl, 2023-10-15. [dostęp 2023-10-19]. (pol.).
  65. ↑ a b Joanna Potocka: Ewakuacja mieszkańców północnego Izraela. [w:] Izrael w stanie wojny [on-line]. rmf24.pl, 2023-10-15. [dostęp 2023-10-23]. (pol.).
  66. ↑ Tom O’Connor: Hamas Shares Update on Foreign Hostages. newsweek.com, 2023-10-16. [dostęp 2023-10-21]. (ang.).
  67. ↑ a b Magdalena Partyła: „Atak na bezprecedensową skalę”. Kilkaset osób zginęło w szpitalu w Gazie. [w:] Izrael w stanie wojny [on-line]. rmf24.pl, 2023-10-18. [dostęp 2023-10-19]. (pol.).
  68. ↑ Dawid Szczyrbowski: Atak na szpital w Gazie. Oburzony Joe Biden zada „trudne pytania”. wydarzenia.interia.pl, 2023-10-18. [dostęp 2023-10-19]. (pol.).
  69. ↑ Toby Mann, Brad Ryan: Israel and Palestinian militants blame each other after hospital blast in Gaza. abc.net.au, 2023-10-18. [dostęp 2023-10-19]. (ang.).
  70. ↑ Emanuel Fabian, Michael Bachner: IDF presents evidence misfired Gazan rocket caused hospital blast, slams Hamas ‘lies’. web.archive.org, 2023-10-18. [dostęp 2023-10-19]. (ang.).
  71. ↑ Jacob Magid: ‘They had nowhere else to go’: UN says Israeli strike on school in Gaza kills 6. timesofisrael.com, 2023-10-17. [dostęp 2023-10-20]. (ang.).
  72. ↑ Reportaż o ostatnich chrześcijanach w Strefie Gazy, Rzeczpospolita [dostęp 2023-10-23] (pol.).
  73. ↑ Zniszczono starożytny kościół prawosławny w Strefie Gazy. polskieradio.pl, 2023-10-20. [dostęp 2023-10-23]. (ang.).
  74. ↑ a b Israel bombs Greek Orthodox Gaza church sheltering displaced people. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-20. [dostęp 2023-10-23]. (ang.).
  75. ↑ Jedyna parafia prawosławna w Strefie Gazy została zbombardowana, wiadomosci.cerkiew.pl [dostęp 2023-10-23].
  76. ↑ ks/ft: Hamas uwolnił amerykańskie zakładniczki. Wielka rola małego kraju. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-22. [dostęp 2023-10-23]. (pol.).
  77. ↑ Israel strikes mosque in occupied West Bank refugee camp. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-22. [dostęp 2023-10-27]. (ang.).
  78. ↑ Hamas releases two women held hostage after Egyptian-Qatari diplomacy. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-23. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
  79. ↑ Carrie Keller-Lynn, Michael Bachner, ToI Staff: Freed Hamas hostage recounts ordeal, slams Israeli failures, speaks well of captors. timesofisrael.com, 2023-10-24. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
  80. ↑ Rory Carroll, Jason Burke: Israeli hostage, 85, shown shaking hands with Hamas captor after release. [w:] Israel-Hamas war [on-line]. theguardian.com, 2023-10-24. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
  81. ↑ REN: Izraelskie czołgi wjechały do Strefy Gazy. To przygotowanie do operacji lądowej. [w:] Wiadomości [on-line]. businessinsider.com.pl, 2023-10-26. [dostęp 2023-10-27]. (pol.).
  82. ↑ Kevin Collier, Rima Abdelkader: Near-total internet and cellular blackout hits Gaza as Israel ramps up strikes. [w:] Israel-Hamas war [on-line]. nbcnews.com, 2023-10-27. [dostęp 2023-10-29]. (ang.).
  83. ↑ a b Daniel Byman: The Israel-Hamas War Has Entered a ‘New Phase.’ Here’s What to Expect.. [w:] Analysis [on-line]. foreignpolicy.com, 2023-10-28. [dostęp 2023-10-29]. (ang.).
  84. ↑ a b Barak Ravid: Israel moves to „new phase” of war with Hamas in major incursion in Gaza. [w:] World [on-line]. axios.com, 2023-10-27. [dostęp 2023-10-29]. (ang.).
  85. ↑ a b Maps: Tracking the Attacks in Israel and Gaza. nytimes.com, 2023. [dostęp 2023-11-07]. (ang.).
  86. ↑ a b Wkroczyli na północy, „pozostają w terenie”. Izraelska armia pokazuje nagrania. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-28. [dostęp 2023-10-29]. (pol.).
  87. ↑ Israel suffered heavy losses in last night’s attack: Hamas leader Ali Baraka. [w:] Politics [on-line]. turkiyenewspaper.com, 2023-10-28. [dostęp 2023-10-29]. (ang.).
  88. ↑ a b c adso: Strefa Gazy. Potężna eksplozja w obozie dla uchodźców. Media o setkach ofiar. Izraelskie wojsko: zabiliśmy jednego z dowódców Hamasu. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-31. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  89. ↑ a b c Siły Obronne Izraela potwierdzają atak na obóz uchodźców w Dżabaliji. [w:] Konflikty zbrojne [on-line]. rp.pl, 2023-10-31. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  90. ↑ a b Strefa Gazy: Kilkadziesiąt ofiar kolejnego ataku na obóz dla uchodźców w mieście Dżabalija (aktualizacja). [w:] NAJNOWSZE WIADOMOŚCI [on-line]. wnp.pl, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  91. ↑ asty/ft: Walki w Strefie Gazy. Najważniejsze wydarzenia ostatnich godzin. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  92. ↑ a b Jan Matoga: Armia Izraela "u wrót Gazy". Hamas oskarża o kolejny atak na cywili. [w:] Izrael w stanie wojny [on-line]. rmf24.pl, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  93. ↑ Yemen's Houthis enter Mideast fray, hardening spillover fears. [w:] Middle East [on-line]. tbsnews.net, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-02]. (ang.).
  94. ↑ a b First evacuees leave Gaza after another night of Israeli bombardments. tribune.com.pk, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-02]. (ang.).
  95. ↑ a b Loveday Morris: Israeli forces push deeper into Gaza as invasion expands, risks multiply. washingtonpost.com, 2023-11-02. [dostęp 2023-11-07]. (ang.).
  96. ↑ Israel’s army meets fierce resistance ‘at the gates of Gaza City’. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-11-02. [dostęp 2023-11-07]. (ang.).
  97. ↑ Israel Strikes Ambulance Near Gaza Hospital, 15 Reported Killed. [w:] Middle East [on-line]. voanews.com, 2023-11-03. [dostęp 2023-11-07]. (ang.).
  98. ↑ zew: Izraelska armia otoczyła miasto Gaza. Strefa Gazy "podzielona na dwie części". [w:] Konflikty zbrojne [on-line]. rp.pl, 2023-11-06. [dostęp 2023-11-07]. (pol.).
  99. ↑ Liczba ofiar śmiertelnych w Gazie przekracza 10 000; Organizacja Narodów Zjednoczonych nazywa go cmentarzem dziecięcym. [w:] World [on-line]. magyar24.pl, 2023-11-07. [dostęp 2023-11-14]. (pol.).
  100. ↑ Israel bombs Al-Shifa Hospital's ICU as senior doctor reports several injuries to on-duty staffers, www.aa.com.tr [dostęp 2023-11-12].
  101. ↑ a b Armia izraelska twierdzi, że przejęła budynki Hamasu. "Instytut produkcji i rozwoju broni". [w:] Świat [on-line]. wiadomosci.onet.pl, 2023-11-14. [dostęp 2023-11-14]. (pol.).
  102. ↑ Izrael: Armia zajęła kilka rządowych budynków Hamasu w stolicy Strefy Gazy. [w:] RYNKI ZAGRANICZNE [on-line]. wnp.pl, 2023-11-14. [dostęp 2023-11-14]. (pol.).
  103. ↑ Tom Phillips: South American countries recall ambassadors and cut ties with Israel over war with Hamas. [w:] Israel-Hamas war [on-line]. theguardian.com, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-03]. (ang.).
  104. ↑ a b Israel-Hamas war tests China and India’s diplomatic reach – DW – 10/13/2023, dw.com [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  105. ↑ Aneta Zachová, Czechia supports Israel’s right to self-defence, call to cut EU funding for Palestine – EURACTIV.com, euractiv.com, 9 października 2023 [dostęp 2023-10-15] (ang.).
  106. ↑ Palestyńczycy nie mają gdzie uciec przed rakietami spadającymi na Strefę Gazy. Egipt odmówił ich przyjęcia, TVN24, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  107. ↑ a b Malaysia backs Egypt’s call for Israel to halt airstrikes on Rafah border, aa.com.tr [dostęp 2023-10-14].
  108. ↑ Atak Hamasu na Izrael rezonuje. We Francji doszło do aktów antysemickich – Wiadomości – polskieradio24.pl, polskieradio24.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  109. ↑ a b Francja chce nadal wspierać finansowo Palestynę. Paryż przeciwny stanowisku KE – Wiadomości – polskieradio24.pl, polskieradio24.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  110. ↑ Indonesia’s Jokowi Calls for Resolution of Israel-Gaza Conflict Along UN Lines, thediplomat.com [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  111. ↑ a b Agencia EFE, People in Malaysia, Indonesia protest in support of Palestine as conflict mounts in Gaza, EFE Noticias, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  112. ↑ Media: informacje wywiadu wskazują, że Iran był zaskoczony atakiem Hamasu na Izrael, TVN24, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  113. ↑ Telewizja Polska S.A, Niemieckie media o ataku Hamasu na Izrael: „Iran wypowiedział wojnę”, wilno.tvp.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  114. ↑ John Geddie, Kiyoshi Takenaka, Palestinian envoy pleas for Japan to maintain aid and neutrality, „Reuters”, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-15] (ang.).
  115. ↑ Japan condemns Hamas’ ‘terror attacks,’ supports Israel’s right to defend | The Asahi Shimbun: Breaking News, Japan News and Analysis, The Asahi Shimbun [dostęp 2023-10-15] (ang.).
  116. ↑ Kolumbia: Prezydent Petro: odwołujemy naszego ambasadora w Izraelu. [w:] RYNKI ZAGRANICZNE [on-line]. wnp.pl, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-03]. (pol.).
  117. ↑ Lithuania backs Israel’s efforts to counter Hamas attacks – minister, lrt.lt, 9 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  118. ↑ Germany offers Israel military help and promises to crack down at home on support for Hamas, AP News, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  119. ↑ https://www.pap.pl/aktualnosci/mieszkancy-strefy-gazy-maja-6-godzin-na-bezpieczna-ewakuacje-onz-taka-operacja-jest.
  120. ↑ a b General Assembly Adopts Resolution Calling for Immediate, Sustained Humanitarian Truce Leading to Cessation of Hostilities between Israel, Hamas. [w:] Plenary [on-line]. press.un.org, 2023-10-27. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  121. ↑ UNGA calls for humanitarian truce in Israel-Gaza war: How countries voted. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-27. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  122. ↑ Ważny komunikat MSZ w związku z sytuacją w Izraelu, Lublin112.pl – Wiadomości z Lublina i regionu. Ważne informacje z kraju [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  123. ↑ Ewakuacja Polaków z Izraela zakończona, rmf24.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  124. ↑ Andrzej Duda: Zaoferowałem Izraelowi pomoc humanitarną, rmf24.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  125. ↑ Wyborcza.pl, wyborcza.pl [dostęp 2023-11-01].
  126. ↑ Żukowska: Może się tak zdarzyć, że Szymon Hołownia będzie marszałkiem Sejmu, rmf24.pl [dostęp 2023-10-31] (pol.).
  127. ↑ Russia’s UN ambassador calls for ceasefire in Israel-Hamas conflict, aljazeera.com [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  128. ↑ Russia warns of ‘absolutely unacceptable’ civilian casualties in case of Israeli ground operation in Gaza, aa.com.tr [dostęp 2023-10-14].
  129. ↑ Edward Wong, Michael Crowley, U.S. Tells World to Back Israel’s Gaza Strikes as Civilian Toll Rises, „The New York Times”, 13 października 2023, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  130. ↑ Polsat News, USA wysyłają lotniskowce w rejon Izraela. Ekspert: Może to być plan ataku, polsatnews.pl, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  131. ↑ Ursula von der Leyen i Roberta Metsola jadą do Izraela. „Wyrażą solidarność z ofiarami”, TOK FM, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  132. ↑ Brytyjski MSZ będzie ewakuował swoich obywateli z Izraela, Onet Wiadomości, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  133. ↑ a b c d e f g h i j k l m n AP PHOTOS: Protests by pro-Israel and pro-Palestinian demonstrators span the world as war escalates. [w:] World News [on-line]. apnews.com, 2023. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  134. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Alan Taylor: Around the World, Demonstrations of Support, Grief, and Anger. theatlantic.com, 2023-10-19. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  135. ↑ Naweed Samadi: Kabul Residents Take to Streets to Show Support for People of Palestine. tolonews.com, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  136. ↑ Pro-Palestinian demonstrations held in Algiers. africanews.com, 2023-10-19. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  137. ↑ Fatjon Cuka: Shqipëri, mbahet tubim në mbështetje të Palestinës. [w:] Ballkani [on-line]. web.archive.org, 2023-10-19. [dostęp 2023-10-31]. (alb.).
  138. ↑ a b c d e f g h i Tens of thousands rally around the world against Israel’s Gaza bombardment. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  139. ↑ Hundreds turn out for Melbourne pro-Palestine rally. abc.net.au, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  140. ↑ Flares ripped at pro-Palestinian rally outside Sydney Opera House in protest while sails in the colours of Israeli flag. abc.net.au, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  141. ↑ Pro-Palestinian Demonstration Held In Bosnian Capital. rferl.org, 2023-10-22. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  142. ↑ “Free Gaza…” – Palestinians in Cyprus take to the streets. in-cyprus.philenews.com, 2023-10-16. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  143. ↑ Protest in solidarity with Palestine held near Israeli embassy. [w:] Cyprus [on-line]. cyprus-mail.com, 2023-10-19. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  144. ↑ Froilan Gallardo: Marawi residents protest Israeli airstrikes in Gaza, recall 2017 siege. rappler.com, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  145. ↑ Ferdinandh Cabrera: Thousands of Muslims rally in Cotabato vs Israeli attacks in Gaza. rappler.com, 2023-10-17. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  146. ↑ Christophe Ayad, Richard Schittly: France’s largest demonstration of solidarity with Palestine since start of war in Gaza goes off peacefully. [w:] Israel-Hamas war [on-line]. lemonde.fr, 2023-10-31. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  147. ↑ Rizwan Shah: Defying Ban, Lyon Erupts in Pro-Palestine Protest Amid Global Outcry. [w:] Conflict & Defence [on-line]. bnn.network, 2023-10. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  148. ↑ a b AP: Pro-Palestinian demonstrations held in numerous European and Muslim countries. timesofisrael.com, 2023-10-28. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  149. ↑ Ahmet Gencturk: Pro-Palestinian rally held in Greek capital. [w:] Middle East, Europe [on-line]. aa.com.tr, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  150. ↑ 'Hoop dat het ze kracht geeft’: deze mensen gingen de straat op voor Palestina. [w:] Oorlog Hamas-Israël [on-line]. nos.nl, 2023-10-15. [dostęp 2023-10-31]. (niderl.).
  151. ↑ a b c As war rages in Gaza, protests erupt after Friday prayers in Hyderabad, J-K and Lucknow. timesofindia.indiatimes.com, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  152. ↑ Indra Yoga: Massa Bela Palestina Kembali Unjuk Rasa di Kedubes AS dan Kantor PBB. [w:] Konflik Israel-Hamas [on-line]. voaindonesia.com, 2023-10-20. [dostęp 2023-10-31]. (indonez.).
  153. ↑ Fadhila Amalia: Bakar Ban dan Orasi, Aksi Bela Palestina Desak Manajemen McDonalds Temui Massa. [w:] Perang Israel Palestina [on-line]. palu.tribunnews.com, 2023-10-28. [dostęp 2023-10-31]. (indonez.).
  154. ↑ Thousands of protestors march through Dublin in support of Palestine. [w:] Hamas Israel war [on-line]. thejournal.ie, 2023-10-14. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  155. ↑ a b c d e Ronan McGreevy: Supporters of Palestine march to Israeli embassy in Dublin to protest against bombing of Gaza. irishtimes.com, 2023-10-14. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  156. ↑ Bjarki Sigurðsson, Lovísa Arnardóttir: Fjölmennt á samstöðufundi með palestínsku þjóðinni. [w:] Frettir [on-line]. visir.is, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-31]. (isl.).
  157. ↑ Peace protesters gather outside the Israel Embassy in Tokyo. [w:] Arab News Japan [on-line]. arabnews.jp, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  158. ↑ a b c d Tristin Hopper: FIRST READING: The ‘pro-Palestinian’ rallies that explicitly celebrated mass-murder. [w:] Canada [on-line]. nationalpost.com, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  159. ↑ Rajoni: Shkupi protestoi: “Stop për masakrën në Palestinë”. [w:] Rajoni [on-line]. albanian.trtbalkan.com, 2023-10-20. [dostęp 2023-10-31]. (alb.).
  160. ↑ a b Spontaneous protests in solidarity with Palestinians in German cities. wsws.org, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  161. ↑ a b Street marchers back both Israel and the Palestinians in European cities. [w:] Germany [on-line]. euronews.com, 2023-10-14. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  162. ↑ a b c d e f Charlotte Muru-Lanning: Thousands take part in pro-Palestine demonstrations across Aotearoa. [w:] Politics [on-line]. web.archive.org, 2023-10-25. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  163. ↑ Israel-Gaza conflict: All the latest developments on 29 October. [w:] World [on-line]. rnz.co.nz, 2023-10-29. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  164. ↑ a b Pakistan rallies in solidarity with Palestinians. tribune.com.pk, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  165. ↑ Protests across Pakistan, Afghanistan in support of Palestinians. [w:] World news [on-line]. mb.com.ph, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  166. ↑ a b Maciej Krüger: Setki osób na ulicach Warszawy. Jedni popierają Palestynę, drudzy Izrael [ZDJĘCIA]. [w:] Kraj [on-line]. wiadomosci.onet.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-31]. (pol.).
  167. ↑ Anna Piotrowska: „Stop ludobójstwu”. Marsz „Solidarni z Palestyną” przeszedł ulicami Warszawy. [w:] Wiadomości [on-line]. i.pl, 2023-10-21. [dostęp 2023-10-31]. (pol.).
  168. ↑ Hassan Isilow: Hundreds march in South Africa against Israeli attacks on Gaza. [w:] Africa [on-line]. aa.com.tr, 2023-10-13. [dostęp 2023-11-02]. (ang.).
  169. ↑ GALERIE FOTO Proteste pro-palestiniene în București anunțate de Ambasada Statului Palestina. UPDATE: Puțin peste o mie oameni participă la miting. wall-street.ro, 2023-10-21. [dostęp 2023-10-31]. (rum.).
  170. ↑ Peter Zsombor: Hundreds of Muslims in Thailand Protest Israel’s Bombing of Gaza. [w:] East Asia [on-line]. voanews.com, 2023-10-21. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  171. ↑ Josh Halliday: Protesters scale Sheffield town hall to remove Israeli flag. [w:] News [on-line]. theguardian.com, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  172. ↑ Barış Seçkin: Thousands rally in Rome to support Palestine amid conflict with Israel. [w:] Europe [on-line]. aa.com.tr, 2023-10-14. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  173. ↑ Katy Turner: Israeli, Palestinian supporters hold demos. [w:] Cyprus [on-line]. cyprus-mail.com, 2023-10-15. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  174. ↑ Clément Guillou: At Paris march for Israel, France’s far right seeks to ‘settle the past’. [w:] Israel-Hamas war [on-line]. lemonde.fr, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  175. ↑ Lea Becker, Hannes Heine, Robert Kiesel, Ken Münster: „Stunde der Solidarität mit Israel“: 2000 Teilnehmer bei Demonstration am Brandenburger Tor – Wegner verurteilt Judenhass. [w:] Berlin [on-line]. tagesspiegel.de, 2023-10-08. [dostęp 2023-11-02]. (niem.).
  176. ↑ ŁGa: Dwie konkurencyjne demonstracje na ulicach Warszawy. Chodzi o Izrael i Palestynę. [w:] Kraj [on-line]. wiadomosci.onet.pl, 2023-10-29. [dostęp 2023-10-31]. (pol.).
  177. ↑ Miting „Solidari cu Statul Israel”, în Parcul Izvor. „E momentul ca lumea să înţeleagă ce înseamnă organizaţia teroristă Hamas”. [w:] Evenimente [on-line]. digi24.ro, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-31]. (rum.).
  178. ↑ Colectividad judía se movilizó en la rambla en repudio al terrorismo de Hamás, „por la vida y por la paz”. [w:] Sociedad [on-line]. elpais.com.uy, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-31]. (hiszp.).
  179. ↑ Colectividad israelita en Punta del Este se movilizó en reclamo de paz. ladiaria.com.uy, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-31]. (hiszp.).
  180. ↑ Adriana Elgueta: Pro-Israel protest in London calls for return of hostages. [w:] Israel-Gaza war [on-line]. bbc.com, 2023-10-22. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
  181. ↑ a b Andrew Macaskill, Estelle Shirbon: Open hatred of Jews surges globally, inflamed by Gaza war. [w:] World [on-line]. reuters.com, 2023-11-01. [dostęp 2023-11-03]. (ang.).
  182. ↑ Katarzyna Chawryło, Miłosz Bartosiewicz: Antyizraelskie wystąpienia na Kaukazie Północnym. [w:] Publikacje [on-line]. osw.waw.pl, 2023-10-31. [dostęp 2023-11-03]. (pol.).
  183. ↑ amk: Putin oskarża Stany Zjednoczone o zamieszki w Machaczkale. USA reagują: To nienawiść. [w:] Konflikty zbrojne [on-line]. rp.pl, 2023-10-30. [dostęp 2023-11-03]. (pol.).
Konflikty zbrojne izraelsko-arabskie
w tym izraelsko-palestyńskie
Obecne konflikty zbrojne
Afryka
Ameryka
Azja
Bliski Wschód
Europa
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojna_Izraela_z_Hamasem&oldid=71875173”